Đầu thập kỷ 90 của thế kỷ 20, quy mô dân số nước ta lớn, mật độ rất cao, tăng nhanh. Nếu tiếp tục tình trạng dân số như vậy, trong tương lai không xa, đất nước sẽ đứng trước nhiều khó khăn, thách thức. Vì vậy, ủy ban dân số kế hoạch hóa gia đình (DSKHHGĐ) được thành lập từ trung ương đến cấp huyện, và vào tháng 1-1992, Trung tâm Dân số (nay là Viện Dân số và các vấn đề xã hội) thuộc Trường đại học Kinh tế quốc dân (ĐHKTQD) ra đời nhằm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ lĩnh vực DSKHHGĐ.
25 năm qua, Viện Dân số và các vấn đề xã hội đã tổ chức hơn một trăm khóa bồi dưỡng kiến thức và nghiệp vụ quản lý với chương trình, đối tượng học viên và hình thức tổ chức đa dạng. Trong đó, nổi bật là các khóa học ba tháng cho hàng nghìn cán bộ công chức, viên chức ngành DSKHHGĐ từ cấp trung ương đến cấp xã, phường trên toàn quốc. Viện đã biên soạn các giáo trình “Dân số và phát triển”, “Phương pháp nghiên cứu dân số và phát triển”, sau đó tổ chức nhiều khóa tập huấn cho hàng trăm cán bộ các trường ĐH và các viện nghiên cứu khoa học trên cả nước. Viện còn thực hiện các khóa bồi dưỡng “lồng ghép dân số vào kế hoạch hóa phát triển” cho cán bộ kế hoạch nhiều bộ, ban, ngành; thực hiện các chương trình đào tạo cử nhân, thạc sĩ, tiến sĩ trong Trường ĐHKTQD và một số trường ĐH trên cả nước.
Bên cạnh đào tạo, công tác nghiên cứu khoa học và tư vấn cũng là thế mạnh của Viện Dân số và các vấn đề xã hội. Nhiều đề tài cấp nhà nước, cấp bộ, ngành đã được Viện thực hiện và hoàn thành xuất sắc, góp phần nâng cao chất lượng đào tạo, tư vấn quản lý, xây dựng và hoàn thiện một số văn bản chính sách, pháp luật trong lĩnh vực dân số và các vấn đề xã hội. Điển hình như đề tài nghiên cứu: "Chính sách dân số Việt Nam đến năm 2000”, “Di cư, tích tụ dân số và phát triển bền vững ở các vùng đô thị hóa, công nghiệp hóa nhanh”, “Đánh giá chính sách phòng chống ung thư ở Việt Nam”, “Sử dụng rượu bia và tai nạn giao thông”, “Tình hình thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở”; các báo cáo “Đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam, 2001 - 2010”, “Đánh giá kết quả 10 năm thực hiện Pháp lệnh Dân số 2003 - 2013”... Các nghiên cứu nêu trên đều phục vụ đắc lực cho việc xây dựng chính sách của Ðảng và pháp luật của Nhà nước; đồng thời phục vụ nhu cầu quản lý cấp vi mô, nghiên cứu cơ bản, nghiên cứu phục vụ giảng dạy và nhiều hoạt động khoa học khác.
Thông qua sự hỗ trợ và hợp tác hiệu quả của Tổng cục DSKHHGĐ, Quỹ Dân số Liên hợp quốc tại Việt Nam (UNFPA)..., nhiều cán bộ khoa học của Viện và của Trường ĐHKTQD đã được đào tạo trình độ thạc sĩ, tiến sĩ, nghiên cứu viên sau tiến sĩ... ở nước ngoài. Viện cũng đã đón tiếp rất nhiều nghiên cứu viên sau tiến sĩ, nghiên cứu sinh, học viên cao học của các cơ quan đối tác nước ngoài đến nghiên cứu và thực hiện các đề tài luận văn, luận án ở Việt Nam. Viện Dân số và các vấn đề xã hội đang từng bước chuyển trọng tâm nghiên cứu khoa học, giảng dạy từ nội dung, phạm vi bó hẹp trong DSKHHGĐ trước đây sang “Dân số và Phát triển” theo tinh thần Kết luận 119-KL/TW ngày 6-1-2016 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa XI).
Từ những kết quả nghiên cứu và giảng dạy, Viện Dân số và các vấn đề xã hội đã đẩy mạnh việc xuất bản sách. Đến nay, hơn 40 giáo trình, sách chuyên khảo, tham khảo do các thành viên của Viện biên soạn, chủ biên hoặc tham gia viết, đóng góp lớn vào lĩnh vực khoa học dân số vốn còn rất non trẻ của nước nhà. Trong 5 năm gần đây, các nhà khoa học của viện đã công bố 110 bài báo khoa học trên các tạp chí khoa học chuyên ngành; trong đó có 11 bài được xuất bản trên các tạp chí khoa học quốc tế (ISI, Scopus). Đồng thời, Viện tổ chức hàng chục hội thảo khoa học quốc gia, quốc tế về chủ đề DSKHHGĐ, dân số và phát triển, thu hút đông đảo các nhà khoa học Việt Nam và các chuyên gia quốc tế, chia sẻ kinh nghiệm, gắn kết cộng đồng chuyên môn ở trong và ngoài nước. Vì vậy, Viện có quan hệ công việc chặt chẽ với tất cả các cơ sở nghiên cứu, đào tạo về khoa học dân số trong cả nước và những cơ sở trung tâm, viện có uy tín ở nước ngoài, như: Trung tâm Dân số Sir Davi Owen, Đại học Tổng hợp Cardiff của Vương quốc Anh; Viện đào tạo và nghiên cứu Dân số Á-Phi, Đại học Tổng hợp Paris Decarte và nhiều trung tâm của các trường đại học của Pháp; Viện Dân số (Đại học Tổng hợp In-đô-nê-xi-a); Viện Dân số (Đại học Tổng hợp Phi-li-pin)...
Có thể nói, kết quả nghiên cứu và đào tạo của Viện Dân số và các vấn đề xã hội đã góp phần đắc lực vào quá trình phát triển giảng dạy và nghiên cứu khoa học dân số; đóng góp vào thành tích của ngành DSKHHGĐ thời gian qua nói chung và tiếp tục thực hiện định hướng “Dân số và Phát triển” nhằm nâng cao chất lượng dân số trong thời gian tới.
đường link: https://www.nhandan.com.vn/giaoduc/tin-tuc/item/33076802-noi-dao-tao-nghien-cuu-khoa-hoc-ve-cong-tac-dan-so.html